GLAVA V

 GOVORENJE JEZIKA U DJELIMA 10

1.  Istorijska pozadina
2.  Veze izmedju Djela 2 i Djela 10
3.  Priroda govorenja jezika
4.  Svrha govorenja jezika
5.  Zaključci

                        Treći tekst Novoga zavjeta u kojem se spominje govorenje jezika je zapisan u Djelima 10.  Tako se čitalac knjige Djela prebacuje sa prve pojave jezika medju Jevrejima u Jerusalimu na dan Pedesetnice (Djela 2,1-13) u neznabožački grad, Cezareju (Djela 10,1.24).

1.  ISTORIJSKA POZADINA

                        Prvo krštenje neznabožaca se spominje u Djelima 10, kao ono koje se obavlilo u gradu Cezareji.  Desilo se to nakon obraćenja Kornelija, rimskog centuriona (stih 48), pa su time, nakon mnogo poteškoća, prebrodjene prepreke koje je judaizam postavio izmedju Jevreja i neznabožaca.

                        Andjeo se javio Korneliju, pobožnom čovjeku, koji je kao takav (stih 2)[1] učestvovao u službi u sinagogi.[2]   U očima Jevreja takvi ljudi su i dalje bili nečisti i prezreni, te se nisu mogli sa njima združivati u svakodnevnom životu.[3]   Zbog toga Jevrji nisu sjedili za istim stolom sa pripadnicima drugih naroda, pa čak i sa onima koji su imali u sebi straha Božijeg.  Oni nisu bili nečisti i prezreni sa stanovišta jevrejskog Pisma, Starog zavjeta, nego ih je takvim načinila rabinska tradicija koja je Jevreje odvajala od njihovih savremenika nejevreja.[4]

                        Andjeo je uputio Kornelija da potraži apostola Petra, koji je u to vrijeme bio u Jopi.  U medjuvremenu je Petar, još uvijek prožet jevrejskom tradicijom, putem vizije bio pripreman da odbaci jevrejsko-rabinske predrasude i da se spremi za propovijedanje neznabožcima (stihovi 10-16).  Kada je Sveti Duh naredio Petru da podje sa vjesnicima, on Ga je rado poslušao, pa je ušao u Kornelijevu kuću (stih 23-25).  Nakon što je Petar ispričao svoje iskustvo (26-29) i Kornelije svoje (30-33), Petar je otvorio svoja usta (stih 34)[5] i počeo da propovjeda o onome što je bilo "naročito prikladno za tu priliku".[6]   Govorio je o životu i radu Isusa Hrista prije njegove smrti na krstu, govorio je o NJegovoj smrti i vaskrsenju, uključujući i Hristov nalog o propovijedanju jevandjelja svim ljudima (34b-43).

                        Dok je Petar propovijedao Sveti Duh se spustio na one koji su slušali riječ (Djela 10,44).  Slušaoci na koje se Sveti Duh spustio su bili "Kornelije, njegovi rodjaci i bliski prijatelji" (stih 24).  Sveti Duh se nije spustio na Petra i hrišćane koji su došli sa njim iz Jope.[7]

2. VEZA IZMEDJU DJELA 2 I DJELA 10

                        Iskustvo govorenja jezika u Cezareji je veoma važno.  Ono je dosta slično iskustvu prvih Hristovih sljedbenika na dan Pedesetnice u Jerusalimu.  Sličnost se okleda u sljedećem:

                        1.) Obje grupe su činili vjernici.[8]

                        2.) Sveti Duh se spustio (epepsen)[9] na obje grupe iznenada.[10]

                        3.) Obje su grupe imale isti nastup medju drigim ljudime, naime "oni su ih čuli da govore jezike" (stih 46).

                        4.) Obje su grupe pričale o Bogu i onome što je On za njih učinio.

                        5.) Izraz govorenje jezika se koristi u obje situacije.

                        6.) Obje grupe su doživjele nešto što su "čuli" (akouo) i drugi.

                        7.) Obje grupe su zahvaljujući Svetom Duhu doživjele nešto novo, što nikada prije nisu doživjeli, mada je Sveti Duh već bio prisutan u njima.

                        8.) Obje grupe su radile u velikim mjestima naseljenim stanovništvom koje je govorilo različite jezike.

                        Izraz govorenje jezika (lalounton glossais) u stihu 46 se eksplicitno poistovjećuje sa govorenjem jezika na dan Pedesetnice na osnovu riječi "kao što i mi" (hos kai hemeis)[11] u stihu 47.  Ova veza je veoma važna zbog poistovjećivanja iskustva Kornelijevog domaćinstva sa onim na dan Pedesetnice.

                        U Djelima 2,11 slušaoci govore da su ih "čuli kako pričaju"... o veličini Božijoj.  Ova fraza je ekvivalentna[12] onome što se čulo u Cezareji, odnosno veličanju Boga iz Djela 10,46.  Veza koja ovdje postoji počiva na činjenici da: a) se u obje prilike nešto posebno čulo (akouo) i b) je ono što se čulo bilo ono što je Bog uradio preko Isusa Hrista.

                        Obje grupe vjernika su dar govorenja jezika primile u velikim mjestima; Jerusalimu i Cezareji.  Jerusalim je bio poznati jevrejski grad, u kojem su manjinu činili ljudi koji su govorili strane jezike.  U vrijeme godišnjih praznika u Jerusalim su dolazili ljudi iz svih krajeva jevrejske dijaspore, civilizovanog svijeta tih dana.

                        Cezareja je bila rimska metropola Judeje, smještena na obali mora.  Kroz Cezareju je prolazila cesta koja je povezivala Tir sa Egiptom, pa je predstavljala i trgovački i pomorski centar.  Cezar Avgust ju je, 30. godine priej Hrista, dao na upravljanje Irodu Velikom.  Irod je obnovio grad, pretvorivši ga u vitrinu Istoka.  Sa jedne strane uticaj rimske, a sa druge črčke kulture je doveo do stvaranja mješovite populacije.  U gadu je, takodje, živio i manji broj Jevreja.

                        Znanje stranih jezika bi vejrnicima pomoglo da propovijedaju vijest jevandjelja u Cezareji i medju ljudima koji su putovali kroz ovu metropolu.

3. PRIRODA GOVORENJA JEZIKA

                        Sličnost izmedju dvije manifestacije govorenja jezika, zapisane u Djelima 2 i 10, je naglasio Petar, očevidac, u Djelima 11,15: "A kad ja počeh govoriti, sidje Duh sveti na njih, kao i na nas u početku."  Pišući braći u Jerusalimu, Petar je povezao dva dogadjaja.  Bio je ubijedjen da je dar govorenja jezika, koji su dobili vjernici u Cezareji, bio isti dar (ten isen dorean) čudesnog govorenja stranih jezika kao dar koji su oni i drugi Hristovi sljedbenici primili na dan Pedesetnice.[13]

4. SVRHA GOVORENJA JEZIKA

                        Dar govorenja jezika, koji je bio poklonjen vjernicima u Cezareji, je bio neosporan znak jevrejskim hrišćanima da je Bog prihvatio neznabošce isto kao i Jevreje,[14] naročito otkake se Sveti Duh izlio samo na vjernike.[15]   Silazak Svetog Duha na neznabošce "pokazuje da su i neznabošci dio crkve i kao takvi potpuno jednaki jevrejskim hrišćanima".[16]

                        Dar jezika je uputio na to da i neznabošci i jevrejski hrišćani imaju istu ulogu u izdanom nalogu, a to je propovijedanje jevandjelja svijetu.  Obje grupe su obdarene istim duhovnim darom koji prevazilazi jezičku barijeru i omogućava nesmetano širenje radosne vijesti medju svim ljudima.

5. ZAKLJUČCI

                        Tekst iz Djela 10 ukazuje na sljedeće činjenice:

                        1.) Barijere koje su postojale u jevrejskoj trediciji izmedju jevreja i neznabožaca ne važe u crkvi.  Sveti Duh ne pravi razliku medju ljudima.

                        2.) Petar i drugi vjernici, jevreji, su doživjeli izlijevanje Svetog Duha na dan Pedesetnice na isti način kao i bogobojazni neznabožac Kornelije sa prisutnim članovima njegovog domaćinstva.  Obje manifestacije Svetog Duha su iste po porijeklu, prirodi i svhi.

                        3.) Govorenje jezika u Djelima 2 i Djelima 10 predstavlja isti dar, što naglašava apostol Petar.  To je čudesno govorenje stranih jezika radi propovijedanja jevandjelja svakome narodu.

                        4) Sveti Duh se spustio na bogobojazne neznabošce u Cezareji prije njihovog krštenja, što upućuje da a) Krštenje Svetim Duhom i krštenje vodom imaju istu vrijednost i b) običaj obrezivanja više nije potreban medju hrišćanima.  Srce je to koje treba da bude obrezano.